Powstanie Zamku Piastowskiego datuje się na XV wiek, jakkolwiek jego najstarsza część – wieża – pochodzi z roku 1322. Po dostaniu się Gliwic pod panowanie austriackie w XVI wieku Zamek trafił w ręce Fryderyka von Zetritz. Od jego nazwiska pochodzi druga nazwa Zameczku – Dwór Cetrycza. Od czasu wykupienia przez miasto praw książęcych budynek pełnił różne funkcje. Znajdowały się w nim kolejno arsenał, więzienie, folwark, magazyn, a podczas II wojny światowej także siedziba Hitlerjugend. W 1945 roku stał się on jednym z oddziałów muzeum. Muzealna ekspozycja Zameczku dzieli się na dwa działy, archeologiczny i historyczny. Za najciekawsze z eksponatów można uznać zabytki kultury łużyckiej odnalezione w Świbiu, trzynastowieczną dłubankę z Kędzierzyna-Koźla czy szkielety nosorożca włochatego i mamuta. Sporym zainteresowaniem zwiedzających cieszy się także makieta, ukazująca wygląd Gliwic w XVI wieku.

Neorenesansowa willa, znajdująca się przy ulicy Studziennej, została wybudowana przez przemysłowca Oscara Caro w roku 1884. Po jego przymusowym wyjeździe z Gliwic w 1934 roku willa przypadła Muzeum Górnośląskiemu, a w roku 1945 stała się oddziałem gliwickiego muzeum miejskiego. Duża część wystroju budynku, w tym wiele stropów i boazerii, jest oryginalna, zachowana w świetnym stanie. Większą część Willi Caro zajmuje wystawa pn. „Wnętrza mieszkalne górnośląskich przemysłowców na przełomie XIX i XX wieku”. Szczególnie interesującymi eksponatami tego oddziału muzeum są między innymi: samurajska zbroja z XVII wieku, fortepian „piramida” wyprodukowany w roku 1825, a także górnośląskie stroje ludowe. Przed wejściem do budynku znajduje się także „Żywy obraz” – rzeźba słynnego gliwickiego rzeźbiarza Krzysztofa Nitscha, a po lewej stronie willi spoczywa odlany w Hucie „Gliwice” lew projektu Teodora Kalide.

Muzeum Odlewnictwa Artystycznego znajduje się na terenie Gliwickich Zakładów Urządzeń Technicznych (GZUT) przy ulicy Robotniczej. Dawniej znajdowała się tutaj Huta „Gliwice”. Ten oddział gliwickiego muzeum otwarto w 1991 roku. Ekspozycja dotyczy historii odlewnictwa GZUT-u. Za najciekawsze z eksponatów można uznać żeliwne, łukowe dźwigary mostu, łączącego brzegi Kanału Kłodnickiego w latach 1800-1936, aktualnie wystawione na skwerze przed muzeum. To najstarsze odlewy mostu tego typu na kontynencie europejskim.

Dzięki zbiorom przekazywanym w latach 1961-1974 przez muzea regionalne Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, w budynku Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej utworzono Muzeum Geologii Złóż, od 1985 roku noszące imię doc. Czesława Poborskiego. Wystawy muzeum dotyczą przede wszystkim złóż kopalin użytecznych.